Opis

Są siły, które widzą ludzkie zamiary
I według ich czystości rozdają dary
Zatem nie złorzecz pod nosem człowiecze
Bo Ci nagroda sprzed niego uciecze

Duch Gór podczas obchodów Przesilenia Zimowego

Po czeskiej stronie włości Ducha Gór byt onegdaj zwyczaj, że w Święta Narodzenia Pańskiego chodzono po górach w przebraniach Józefa, Świętej Panienki z Dzieciątkiem i z Gwiazdą. Przebierańcy nie byli jednak młodzikami szukającymi zabawy, ale przeważnie dorosłymi mężczyznami. Pewnej odległej zimy zawędrowała taka kompania do gospody, w której spodobali się bardzo, każdy liczył jednak w duchu bardziej na dobry zarobek, niż na to, by godnie przedstawić Świętą Rodzinę. Za Najświętszą Panienkę był przebrany malutki chłopiec, który zmarzł bardzo, milczał jednak i robił to, co mu przykazano. Nazajutrz gospodarz postanowił zapłacić wędrowcom. Każdemu dostały się trzy grosze, ale Najświętsza Panienka otrzymała sześć, Dzieciątko Jezus zaś talara. Były to jednak grosze magiczne, które w pierwszej napotkanej gospodzie stały się dukatami, talar zaś przemienił się w portugała. Wówczas to jednemu z kolędników zaświtała myśl, że może to sztuczki Ducha Gór, ale zamiast pozostać mu wdzięcznym, zaczął mówić o nim źle. I oto stał się dziw nad dziwami, bo gdy kolędnik ów postanowił rozmienić swoje trzy grosze, które stały się dukatami, pozostałe one groszami. jakimi były przedtem. To tylko potwierdziło, kto maczał palce w kolędnikowej zapłacie.